تأثیر مصرف کود آلی و تقسیط نیتروژن بر عملکرد و اجزای آن در برنج

استفاده از کودهای آلی در راستای بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و جبران خسارت‌های ناشی از‌ عملیات شله‌زنی در زمین برنج توصیه شده است. پژوهش حاضر به‌منظور بررسی اثر مصرف کود آلی (از نوع گاوی) و تقسیط نیتروژن 20 عملکرد و برخی از خصوصیات برنج با هدف کاهش زیان‌های ناشی از شله‌زنی و غرقابی خاک انجام گرفت. آزمایش به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سه سال متوالی (سال‌های 77، 78 و 79) اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون کود آلی و نیتروژن)، کود آلی به‌میزان 16 تن در هکتار، کود آلی به‌میزان 32 تن در هکتار، کود نیتروژن به‌میزان 3/104 کیلوگرم در هکتار هم‌زمان با نشاکاری، کود نیتروژن به‌میزان 3/104 کیلوگرم در هکتار در دو نوبت (نصف هم‌زمان با نشاکاری و نصف دیگر هم‌زمان با شروع پنجه‌زنی)، کود نیتروژن به‌میزان 3/104 کیلوگرم در هکتار در سه نوبت (یک سوم هم‌زمان با نشاکاری، یک سوم هم‌زمان با شروع پنجه‌زنی و یک سوم ‌آخر هم‌زمان با گرده‌افشانی) بودند. در سال اول بیشترین عملکرد شلتوک متعلق به تیمار کود نیتروژن به‌میزان 3/104 کیلوگرم در هکتار در سه نوبت و کمترین عملکرد شلتوک متعلق به تیمار شاهد بود. مقایسه میانگین صفات در سال دوم نشان داد که مصرف کود آلی علاوه ‌بر افزایش عملکرد شلتوک، سایر خصوصیات گیاهی از جمله ارتفاع بوته و وزن خشک گیاه را نیز متأثر ساخت. روند افزایش و بهبود صفات در سال سوم نیز ادامه یافت به‌طوری‌که همانند سال دو، بیشترین افزایش صفات به تیمار 32 تن کود گاوی در هکتار و پس از آن به 16 تن کود گاوی در هکتار تعلق داشت با این حال آثار مصرف کود آلی در سال سوم مشهودتر از سال اول و دوم آزمایش بود که این امر می‌تواند ناشی از بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و آزادسازی عناصر غذایی از کود آلی طی زمان باشد. اندازه‌گیری خصوصیات خاک نیز نتایج را تأیید نمود به‌طوری‌که مصرف کود دامی باعث افزایش هدایت الکتریکی عصاره‌ی اشباع، درصد مواد آلی، نیتروژن کل خاک، فسفر و پتاسیم و آهن قابل جذب خاک گردید. نتایج نشان داد که کود آلی در کشت برنج‌ به‌ویژه در مقادیر بالا بیشترین تأثیر را در بهبود صفات و در نتیجه، افزایش عملکرد برنج داشته است.